ادوار تذهیب در کتاب آرایی مذهبی ایرانی

author

  • حبیب اله عظیمی کتابخانه ملی، دکترا
Abstract:

با پدید آمدن نسخه‌های خطی به زبان فارسی در ایران زمین، ایرانیان با خلق آثار هنری در تمدن اسلامی نقش آفرین شدند. در قرون اولیه اسلامی، استنساخ زیبای قرآن و تزیین آن از مفاخر ایرانیان تازه مسلمان بود و در همین راستا شیوة نقش و نگار مطلق( تذهیب) را ابداع کردند. این آرایه‌ها در وادی امر با رنگ‌های محدود شروع شد و از قرن 6 به بعد عناصر رنگی متنوع دیگری اضافه گردید. با توجه به تنوع طرح ها و رنگ ها، تذهیب هم دارای دوره‌ها و مکاتب خاص شد. در این مقاله سیر پیدایش و تکامل تذهیب در کتاب‌آرایی ایرانی در 5 دوره تحقیق شده است. در بیان اجمالی ویژگی‌های دوره‌ها می‌توان گفت: تذهیب در قرن‌های 3 و4 هجری: ساده و با رنگ های محدود؛ در قرن‌های6 و7: منسجم و با رنگ های متنوع؛ در قرن8: با شکوه و مجلل؛ در قرن‌های 9و10: پرکار همراه با ظرافت بیشتر؛ در قرن‌های 11-13 به اوج شکوفایی از جهت ظرافت و تعدد مکاتب رسیده است؛ و در نیمه دوم قرن13 به جهت ورود صنعت چاپ به ایران رو به افول نهاده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ادوار تذهیب در کتاب آرایی مذهبی ایرانی

با پدید آمدن نسخه های خطی به زبان فارسی در ایران زمین، ایرانیان با خلق آثار هنری در تمدن اسلامی نقش آفرین شدند. در قرون اولیه اسلامی، استنساخ زیبای قرآن و تزیین آن از مفاخر ایرانیان تازه مسلمان بود و در همین راستا شیوة نقش و نگار مطلق( تذهیب) را ابداع کردند. این آرایه ها در وادی امر با رنگ های محدود شروع شد و از قرن 6 به بعد عناصر رنگی متنوع دیگری اضافه گردید. با توجه به تنوع طرح ها و رنگ ها، ت...

full text

نقش قرآن کریم در آفرینش هنری و شیو ه های مختلف کتاب آرایی در تمدن اسلامی ایران

قرآن کریم نقش مهمی در شکل گیری هنر اسلامی ایفا کرده است و زیبایی شناسی آن از زوایای مختلف قابل بحث است آنچه در این پژوهش مورد مداقه قرار گرفته زیبایی قرآن کریم با توجه به هنر کتاب آرایی است. هدف پژوهش بررسی تذهیب، خوشنویسی و تجلید نسخه های خطی قرآن با رویکرد زیبایی شناسی است و بیان اینکه قرآن نقش مهمی در اعتلای هنر کتاب آرایی بخصوص در سه محور فوق الذکر داشته است. سوال پژوهش این است که علت رونق،...

full text

بررسی تداوم استفاده از زعفران در هنر کتاب آرایی ایران

در حفاظت و مرمت آثار قدیمی همواره این مسئله مطرح می شود که ترکیبات اصلی سازندۀ این آثار کدام اند. طیف نگاری از شیوه ّهای مرسوم برای شناخت رنگیزه ها و اجزای سازندۀ آثار هنری است که در این تحقیق برای بررسی شیوۀ کاربرد زعفران در آراستن نسخه های خطی استفاده شده است. هدف از انجام تحقیق حاضر مطالعۀ شیوه های گوناگون استفاده از رنگ زعفران در هنر کتاب آرایی و تشخیص دورۀ زمانی آن است. روش تحقیق در این مطا...

full text

مطالعه تطبیقی هنر تذهیب متون مذهبی ارامنه اصفهان با تذهیب‌های قرآنی مکتب اصفهان در دورۀ صفوی

Iranians and Armenians have lived together for a long time and have influenced on the language, culture and traditions of each other. In the wake of an Armenian group migration to Isfahan in Shah Abbas era at century 17th AD/ 11 AH and in consequent of church establishment in Jolfa of Isfahan, some copies of Armenian texts consisted of Gospel (Armenian scripture) and some prayer books have been...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 2  issue 41

pages  23- 32

publication date 2011-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023